De fundamenten wankelen

Een veranderende samenleving

De FOV was op vrijdag 21 oktober te gast in het Vlaams Parlement. In samenwerking met de diensten van De Loketten organiseerden we er onze Algemene Vergadering. Meteen de gelegenheid om de parlementsleden in eigen huis te bevragen over hun inzicht in de rol van het sociaal-cultureel volwassenenwerk in een samenleving die aan heel wat veranderingen onderhevig is.

De politici van dienst waren Lieven Dehandschutter (N-VA), Paul Delva (CD&V), Philippe De Coene (sp.a) en Bart Caron (Groen!). Frie De Greef (voorzitter Sectorraad Sociaal-Cultureel Werk van de SARC) leidde het geheel in goede banen. 130 vertegenwoordigers van de sector vormden het luisterend oor.

Hartskreet

“185.000 vrijwilligers: we gaan ze meer dan ooit nodig hebben!” (Paul Delva). “De overheid moet met het sociaal-cultureel volwassenenwerk in partnerschap gaan” (Lieven Dehandschutter). “Er is een belangrijke tegenkracht van het sociaal-cultureel werk nodig” (Bart Caron). “Sector, neem uw vrijplaatsfunctie ten volle op!” (Philippe De Coene).

Het klonk haast als een cri de coeur door De Schelp van het Vlaams Parlement. De parlementsleden maakten geen opbeurende analyse van de autonome mogelijkheden van de politiek om effectief met de maatschappelijke veranderingen om te gaan. Bij menig waarnemer viel een duidelijke evolutie in het denken op. Daar waar enkele jaren geleden het “primaat van de politiek” nog opgeld maakte, leverden de panelleden vandaag een zeer zelfkritische, authentieke evaluatie van het politieke bedrijf. Zij voelden aan dat het gebrekkig draagvlak van de politiek, een terugtrekkende rol van de overheid en het evolueren naar een meer uitsluitende samenleving belangrijke drijfveren zijn om veel offensiever en explicieter het samenspel met de sector aan te gaan. De fundamenten wankelen en de politiek ziet zich niet alleen de stutten leveren.

Samen inzetten op democratische, bestuurlijke en sociale veranderingen

Bart Caron pleitte ervoor om ten gronde opnieuw een denkoefening op te zetten over de rol van de overheid en van het sociaal-cultureel werk: de overheid zal (moet) zich op de concrete invulling van een aantal taken terugtrekken en tegelijk opnieuw ruimte maken voor het sociaal-cultureel werk: “de effecten zijn groter als mensen een aantal zaken samen doen dan als overheden dat in hun plaats doen”, stelde Bart Caron. Maar diezelfde overheid moet wel een krachtige regie blijven voeren, al was het maar om niet alle ruimte door de profit-organisaties te zien invullen.

Lieven Dehandschutter zag een paradox: er is nog nooit zoveel overheidsinitiatief geweest door een overheid die tegelijk steeds minder greep heeft op de zaken. Hij pleitte sterk voor het inzetten op de lokale en buurtgebonden aanwezigheid van het sociaal-cultureel werk.

Paul Delva meent dat het algemeen belang en de solidariteit belangrijke waarden zijn die opnieuw sterker op de voorgrond moeten komen. En omdat deze begrippen tot de kerncompetenties van het sociaal-cultureel werk behoren, rekende hij sterker dan ooit op ons, ook om de politiek zelf kritisch te blijven bevragen en aansporen.

Ook Philippe De Coene was een pleitbezorger voor deze vrijplaatsrol: “organiseer u op een breed maatschappelijk inzicht en maak mensen sterk genoeg om hiermee om te gaan”.

Johan De Graeve, directeur Informatie en Externe Relaties van het Vlaams Parlement, sloot de Algemene Vergadering af met een toespraak waarin hij zijn pet afdeed voor wat het sociaal-cultureel werk dagelijks doet.