De Waarde van Cultuur: een onbescheiden, gemeen boekje

Eenvoudige vragen, complexe antwoorden

Wat levert dat eigenlijk op, investeren in cultuur? Wat zijn de echte meerwaarden verbonden aan cultuur?

Die vragen stonden centraal in het onderzoek in opdracht van steunpunt Socius en een 15-tal andere actoren uit de brede cultuursector. Geen gemakkelijke kluif voor de onderzoekers van de Groningse universiteit. De begrippen ‘waarde’ en ‘cultuur’ hebben immers zoveel betekenis dat ze er tegelijkertijd geen meer hebben en voor interpretatie vatbaar zijn.

Het onderzoek bestond uit vier delen:

• een exploratie van de kernvraag met een afbakening van centrale begrippen zoals ‘kunst’, ‘cultuur’, ‘creativiteit’ ... en begrippen zoals ‘waarden’, ‘impact’, ‘effecten’, ‘kapitaal’;
• een inventarisatie van maatschappelijke vooronderstellingen en empirisch gemeten waarden;
• een cultuurpolitiek interpretatiekader;
• en een overzicht van waardevolle onderzoeken en casestudies, telkens met korte beschrijving.

Sociaal-cultureel werk: tellen, maar vooral vertellen

Doorheen het boek komt ook het (brede) sociaal-cultureel werk regelmatig ter sprake. Onderzoek toont aan dat voor deelnemers naast ontmoeting en gemeenschapsvorming ook cultuurbeleving en ontspanning erg belangrijk blijkt. “Deelnemers leggen een actieve levensstijl aan de dag: ze willen interesses bevredigen, bijleren, op de hoogte blijven en een kritische houding aankweken, iets betekenen voor gelijkgezinden, de buurt of de samenleving, hun blik op de wereld verruimen en veranderen”, zo lezen we in het hoofdstuk ’Effecten op het sociale weefsel’.

Gemeen en onbescheiden

Waarom deze twee woorden om het boekje te typeren?

Gemeen: omdat cultuur gemeenschappen vormt en verandert, sociale banden versterkt, mensen gezonder maakt, vorm geeft aan het samen leven. Kortom: de kern van cultuur is sociaal.
Onbescheiden: omdat cultuur zin geeft aan een mensenleven, omdat cultuur een fundament van een samenleving is en bijgevolg een fundamenteel beleidsdomein is.

Hoe dat juist in elkaar zit, komt uitgebreid aan bod in het boekje. Aanbevolen lectuur dus, in het bijzonder voor (toekomstige) beleidsmakers.

U kan het werk downloaden op de website van het Departement Cultuur