Besparingen: de cijfers en de moraal

De cijfers

Het decreet sociaal-cultureel volwassenenwerk levert 4,9 procent in, bovenop de besparingen van de afgelopen jaren. Binnen het decreet zijn er drie grote basis-werksoorten. Voor de sociaal-culturele verenigingen en vormingsinstellingen betekent dit concreet dat zij 5,1 procent inleveren op de subsidie die zij in 2014 krijgen. Op de sociaal-culturele bewegingen wordt niet bespaard.

Voor de zogenaamde “bovenbouw” binnen cultuur en jeugd zijn er generieke maatregelen: de steunpunten leveren –over de huidige en vorige legislatuur heen- twintig procent in. Dit heeft dus ook invloed op het steunpunt Socius, dat in 2015 bijkomend 6 procent van de middelen verliest. De belangenbehartigers, zoals de FOV, worden met een besparing van 20 procent geconfronteerd.

Het niet bijkomend besparen op de sociaal-culturele bewegingen heeft, aldus het kabinet, te maken met het feit dat een groot deel van deze organisaties een subsidie krijgt die lager ligt dan het absolute minimum dat door het decreet wordt voorgeschreven. Dit is nog een gevolg van de besparingsmaatregelen onder de vorige minister.

De moraal

Deze ingreep op de sector staat niet alleen. Binnen het decreet verliezen organisaties op amper vijf jaar tijd tussen de 12 en bijna 40 procent van hun middelen. Bovendien werden ze de voorbije jaren geconfronteerd met een daling van hun “provinciale” middelen met 10 procent, de besparingen in heel wat steden en gemeenten, een verlies van middelen door het verengen van het toepassingsgebied van de opleidingscheques,… Het beeld van de kikker die langzaam aan de kook wordt gebracht staat ons voor ogen.

Tegelijk weten en voelen organisaties dat ook leden en deelnemers dikwijls voor zichzelf scherpere financiële keuzes moeten maken. Dit betekent dat bij vele organisaties de situatie meer dan precair is. Dit is niet houdbaar. Ook als we weten dat 40 procent van onze organisaties overwegend met kansengroepen werkt.

De minister-president stelde in de Septemberverklaring dat er enkel aan werkingsmiddelen en niet aan personeelssubsidies zou worden geraakt. De cultuurminister hield dit niet aan en koos ervoor om op de hele enveloppe te besparen. Maar of het nu gaat om 5 procent op de totale enveloppe of 25 procent op de werkingssubsidies, het blijft besparen met eenzelfde bedrag, en met dezelfde effecten. Want de loonkosten in het sociaal-cultureel volwassenenwerk vertegenwoordigen 150 % van de subsidies die er naar de sector vloeien. De zoveelste snoeibeurt op rij heeft dus onmiddellijk effecten op de tewerkstelling, hoe je het ook draait of keert. En dus op de ondersteuning van vrijwilligers, het ontwikkelen van activiteiten,…

Het kàn anders, zwart op wit

Met Veerkracht, het sectormemorandum, de New Deal, Wascabi,… pleit de FOV al geruime tijd voor een regering en een minister die ambitie tonen voor het veeltallige en veelvormige sociaal-cultureel werk. En we blijven niet steken in retoriek en algemene oproepen. Dag in dag uit tonen we aan dat dit kàn, zelfs in tijden die budgettair niet eenvoudig zijn. We rekenen op een regering die wil investeren in de ondersteuning van het sociaal-cultureel weefsel in Vlaanderen. Dit zou ook aansluiten bij de eigen uitgangspunten in het regeerakkoord.

FOV likt wonden

En tot slot. Met enige schroom voegen we er een alinea over onszelf aan toe. Ook de wonden bij de FOV zijn nog niet gelikt. De federatie die zich dag in dag uit voor de sector inzet én tegelijk een lans breekt voor de ondersteuning van een breed sociaal-cultureel engagement. Die dit in de praktijk brengt door veel samen te sporen, door te werken aan en te wegen op maatregelen die juist een hefboom zijn voor een breed engagement. Denk maar aan de verhoging van het BTW-plafond, de problematiek van de reisbureaus, de wet op de marktpraktijken, fiscale attesten, lokaal cultuurbeleid,… De financiële opdoffer zou kunnen veroorzaken dat we terugplooien op onszelf. Maar zo zijn we niet. We blijven ambitie voor het sociaal-cultureel werk tonen en opeisen. Maar de pijn van vandaag kunnen we één alinea lang niet wegstoppen. En we delen deze met het steunpunt en onze administratie.