Europese Agenda voor Vaardigheden: niet-formeel leren verdient meer aandacht

Vaardigheden, vooral voor de arbeidsmarkt

De Agenda voor Vaardigheden voor Europa is aangekondigd in het werkprogramma van de Europese Commissie voor 2016. De agenda moet bijdragen tot de verwezenlijking van de eerste politieke prioriteit van de Europese Commissie - "Een nieuwe impuls voor banen, groei en investeringen" - door drie dringende uitdagingen van moderne economieën aan te pakken: het gebrek aan vaardigheden die aansluiten bij de behoeften van de arbeidsmarkt, het gebrek aan transparantie rond vaardigheden en kwalificaties, en de moeilijkheid de behoefte aan vaardigheden op de arbeidsmarkt te voorspellen en erop te anticiperen.

De Commissie wil volgens haar website “meer kansen in hun leven te geven en eerlijke, inclusieve en duurzame groei en sociale cohesie te bevorderen, is het dus van wezenlijk belang de vaardigheidsniveaus te verhogen, transversale vaardigheden te bevorderen en manieren te vinden om, ook in dialoog met het bedrijfsleven, beter te anticiperen op de behoeften van de arbeidsmarkt.”

Een brede definitie van vaardigheden

Verschillende commissarissen zetten hun schouders onder de agenda. Marianne Thyssen, commissaris voor Werkgelegenheid, Sociale Zaken, Vaardigheden en Arbeidsmobiliteit, zei: "Wij moeten in Europa meer investeren in vaardigheden. De meest concurrerende landen in de EU en daarbuiten zijn die landen die het meest in vaardigheden investeren. 70 miljoen Europeanen dreigen achterop te raken; meer investeren in vaardigheden is essentieel om het concurrentievermogen te versterken en groei te bevorderen. En vóór alles is het essentieel om mensen te helpen hun werkgerelateerde dromen en doelstellingen te verwezenlijken en hun volledige potentieel te realiseren."

Tibor Navracsics, commissaris voor Onderwijs, Cultuur, Jongerenzaken en Sport, verklaarde: "Een langetermijnaanpak is cruciaal om de agenda voor vaardigheden tot een succes te maken. We moeten niet alleen de huidige tekortkomingen in de aansluiting met de arbeidsmarkt oplossen, maar ook voorkomen dat er in de toekomst nieuwe hiaten ontstaan. Ik ben dan ook blij dat de agenda een brede definitie van vaardigheden hanteert, en zich richt op het volledige spectrum aan transversale vaardigheden die mensen helpen succesvol te zijn in onze snel veranderende economieën en zich te ontwikkelen tot geëngageerde burgers met een zelfstandig en gelukkig leven."

Tien gerichte maatregelen

Om de uitdagingen op het gebied van vaardigheden te helpen aanpakken, neemt de Commissie tien gerichte maatregelen die de zichtbaarheid en de erkenning van vaardigheden moeten verbeteren op lokaal, nationaal en EU-niveau, van scholen en universiteiten tot op de arbeidsmarkt.

De lijst met maatregelen vind je op de website van de Europese Commissie.

EAEA toont zich tevreden, maar…

The European Association for the Education of Adults verenigt meer dan 130 organisaties uit 44 landen die allen betrokken zijn bij informeel en niet-formeel leren. Deze ngo volgt het Europese beleid ter zake op de voet en boog zich dus ook over de Agenda voor Vaardigheden.

EAEA verwelkomt het initiatief ten zeerste. Het kan een verschil betekenen voor veel Europese burgers. Vooral de initiatieven gericht op mensen met minder vaardigheden juicht ze toe. Vanzelfsprekend gaat de EAEA akkoord met de vaststelling van de Commissie dat het absoluut noodzakelijk is om de deelname aan levenslang leren te vergroten. Essentieel daarbij zijn bijkomende inspanningen voor kansengroepen, in het bijzonder migranten en vluchtelingen. Ook is EAEA tevreden met de stappen in de richting van erkenning van vaardigheden die zijn verworven op een niet-traditionele of informele manier.

… niet-formeel leren verdient meer aandacht

De EAEA benadrukt het potentieel van niet-formele volwasseneneducatie om lerende individuen te versterken. Dat zou volgens haar sterker moeten naar voor komen in de communicatie van de Europese Commissie. Die vermeldt het immers enkel in het perspectief van de erkenning van vaardigheden, en niet als aanbieder van leerkansen en niet als facilitator van vaardigheden voor het leven. EAEA toont begrip voor de klemtoon op leren op de werkplaats, maar geeft aan dat dit slechts een onderdeel is van een bredere aanpak. Een aanpak die aandacht heeft voor kritisch denken, problemen oplossen, leren hoe te leren (allemaal vaardigheden die ook worden verkregen via niet-formeel leren). Ze wil dit dan ook sterker benadrukt zien in de plannen van de Commissie.

Lerende individuen zijn niet enkel tewerkgestelden, vindt de EAEA. Het gaat om de mens als geheel en zijn rol in de samenleving.

Meer informatie vind je op de website van de Europese Commissie en de website van de European Association for the Education of Adults.