Vrijwilligerswerk: een basisrecht voor iedereen?

3Vrijwilligerswerk en vreemdelingen3 Slechts een [*beperkt aantal vreemdelingen*] kan op dit moment vrijwilligerswerk doen. Of een vreemdeling vrijwilligerswerk mag doen, hangt af van de [*soort arbeidskaart*] die een vreemdeling heeft of net niet heeft. Op welke arbeidskaart een vreemdeling in België recht heeft -of net niet- wordt overigens [*bepaald door het juridisch statuut van de vreemdeling.*] Een asielzoeker bijvoorbeeld, mag geen vrijwilligerswerk doen. 3 Oplossingen3 Om hier een mouw aan te passen zijn verschillende pistes mogelijk:

• de arbeidswetgeving aanpassen, zodat bijvoorbeeld mensen die in België mogen werken ook vrijwilligerswerk mogen doen. Dit is nu niet altijd het geval.
• vastleggen onder [*welke voorwaarden*] het recht op [*vrijwilligerswerk wordt losgekoppeld van het arbeidsrecht*]. Deze oplossing staat ingeschreven [*in de vrijwilligerswet maar*] [*wacht op uitvoering*] via een Koninklijk Besluit.
• vrijwilligerswerk volledig loskoppelen van het arbeidsrecht. De nieuwe vrijwilligerswet geeft een voldoende kader aan de arbeidsinspectie om een onderscheid te kunnen maken tussen een vrijwilliger en een betaalde werknemer. Dit is ook het geval voor Belgische vrijwilligers.

De discussie gaat echter dieper en verder. Al het bovenstaande gaat uit van dezelfde [*premisse: de vreemdeling hééft een verblijfsstatuut*].

Mensen zonder papieren komen in het bovenstaande verhaal niet ter sprake. Zij hebben immers geen wettig verblijfsstatuut. Wie ook hen het recht op vrijwilligerswerk wil toekennen, kan maar één piste bewandelen. Dat is de loskoppeling van het recht op vrijwilligerswerk en het verblijfsstatuut van de vreemdeling. Eenvoudiger gezegd: [*vrijwilligerswerk als basisrecht*] voor iedereen.

3De politieke visie3 De vraag of vrijwilligerswerk een basisrecht is, lag op tafel tijdens een workshop op de [*Forumdag van de Verenigde Verenigingen*] op 27 april.

De deelnemers aan de workshop beaamden dit volmondig. Het is een basisrecht, los van het verblijfsstatuut of het arbeidsrecht. Het inschrijven van dit recht in de wetgeving leek de aanwezigen politiek haalbaar. Uit het [*politieke debat*] tijdens de Forumdag bleek iets anders. Enkel de vertegenwoordigers van Spirit en Groen! traden het standpunt bij dat vrijwilligerswerk een basisrecht is. Voor de anderen (CD&V, NVA, SP.A en Open VLD) was een wettig verblijfsstatuut een voorwaarde. Niemand stelde het recht op vrijwilligerswerk voor bepaalde categorieën vreemdelingen in vraag.

3Ook in het parlement3 Het wettelijk raamwerk is klaar, echt principiële bezwaren zijn er niet. Een Koninklijk Besluit dat de voorwaarden voor deze buitenlandse kandidaat-vrijwilligers regelt, is dus snel gemaakt, zou men denken. Niets in minder waar. Er is ondertussen een [*nieuw (politiek) begrip*] opgedoken in het Belgische parlement: de notie [*‘uitbuiting’ van de vrijwilliger*]. De buitenlandse vrijwilliger moet hiertegen beschermd worden. [*Peter Vanvelthoven*], als Minister van Werk de politiek verantwoordelijke voor het te realiseren uitvoeringsbesluit, is een voorstander van vrijwilligerwerk door vreemdelingen. Dit antwoordde hij op 27 maart in De Kamer op een vraag van parlementslid Nahima Lanjri (CD&V). Hij zei evenwel nog steeds te wachten op een advies over het voorkomen van uitbuiting.

De hete aardappel wordt met andere woorden, vakkundig [*doorgeschoven naar de volgende regering*].

[(Een verslag van het politieke debat vind je op de website van de Verenigde Verenigingen, het antwoord van Peter Vanvelthoven in de Kamercommissie kan je downloaden in de rechterkolom.)]