Beginpagina > Levenslang leren: verloren decennium?
Levenslang leren: verloren decennium?
dinsdag 18 januari 2011
Levenslang leren boert achteruit. En we zeggen het er meteen bij: het ligt niet aan de crisis, want de terugval begon eerder. De beoogde beleidsdoelstellingen van de Vlaamse Regering in het Pact van Vilvoorde werden niet gehaald. Opleidingscheques werden geschrapt en in het sociaal-cultureel vormingswerk werd duchtig gesnoeid. In heel België wordt 1,1 miljard minder geïnvesteerd in werknemersopleidingen dan afgesproken. En ook Europa scoort slecht: de middelen voor volwasseneneducatie dreigen vanaf 2013 helemaal overboord gegooid te worden. Bovendien is er een grote ongelijkheid tussen bevolkingsgroepen in de participatie aan het levenslang leren.
Het is inmiddels een cliché: hersenen zijn onze enige grondstof. Het spreekt dus voor zich dat onze overheid investeert in de opleiding van haar burgers. Die opleiding moet echter verder gaan dan de schoolbanken: jongeren hebben immers niet het monopolie over hersenen. In een tijd waar kenniseconomie, competitiviteit, ondernemerschap, interculturaliteit … zo belangrijk zijn, hebben we dus ook vorming nodig na de school (levenslang) en op én naast de werkvloer (levensbreed).
Vlaanderen
Vlaanderen stelde zich tot doel dat tegen 2010 12,5 % van de bevolking tussen 25 en 64 jaar bij- of nascholing zou volgen. Deze doelstelling werd overgenomen uit de Lissabonstrategie van de Europese Unie. In 2009 nam slechts 7,4 % van de 25- tot 64-jarigen deel aan een opleiding voor het werk of privédoeleinden. Eind 2010 was dat nog maar 6,8 %. Dat aandeel vermindert al enkele jaren. Volgens de Studiedienst van de Vlaamse Regering is de opleidingsdeelname teruggezakt naar het niveau van 2002.
In vergelijking met Europa scoort Vlaanderen niet goed. Vlaanderen scoort slechter dan het Europese gemiddelde en blijft ver onder de Europese benchmark van 12,5 %.
Bovenop deze terugval komen nog de besparingen in de opleidingscheques en het sociaal-cultureel volwassenenwerk.
België
Op federaal niveau engageerden de sociale partners zich om per jaar 50 % van de werknemers in opleiding te hebben, vanaf 2010. De reële cijfers variëren van 23 % tot 37 % en daalden of stagneerden sinds 2005.
Volgens het Generatiepact zouden de bedrijven per jaar 1,9 % van de loonmassa investeren in opleiding, het gemiddelde niveau van de drie buurlanden. Volgens de laatste voorlopige cijfers zou dat aandeel vandaag slechts 1,1 % bedragen. Dat is een onderinvestering van 1,1 miljard euro (bron: Chris Serroyen, ACV).
Europa
En zelfs de Europese Unie – die in het verleden nochtans een trekkersrol speelde - lijkt het belang van levenslang leren te vergeten. Binnen Europa loopt nog tot en met 2013 een programma om levenslang leren te promoten (Lifelong Learning Programme, LLP). Een deeltje daarvan is het zogenaamde Grundtvig-programma, specifiek voor volwasseneneducatie/-onderwijs. Het LLP dreigt vanaf 2013 te worden overschaduwd door een nieuw flagship initiative ‘ Youth on the Move’. Dat programma is voornamelijk gericht op jongeren en de aansluiting tussen onderwijs en de arbeidsmarkt. Het is niet uitgesloten dat LLP-middelen naar dit initiatief zullen vloeien.
Mattheüseffect
Volgens een recent onderzoek van de Studiedienst van de Vlaamse Regering is er een grote ongelijkheid tussen bevolkingsgroepen in de participatie aan het levenslang leren. Een aantal groepen neemt opvallend minder deel aan permanente vorming: vrouwen, ouderen, laaggeschoolden, niet-beroepsactieven en mensen met een functiebeperking. Omgekeerd wil dit zeggen dat deelnemers aan bijkomende opleidingen eerder man, jong, hoger geschoold, beroepsactief en zonder functiebeperkingen zijn. Vooral de onderwijskloof is groot: wie hoog opgeleid is, neemt meer deel aan bijkomende opleidingen.
Externe links
Statistische tabellen Studiedienst Vlaamse Regering
http://www4.vlaanderen.be/dar/svr/Cijfers/Pages/Excel.aspx
Opiniestuk Chris Serroyen (ACV) ‘Awakening’
http://opinie.deredactie.be/category/chris-serroyen/
‘België scoort extreem zwak op Lissabon-doelstellingen’ (Vacature)
http://www.vacature.com/blog/belgi%C3%AB-scoort-extreem-zwak-op-lissabon-doelstellingen
VRIND 2010 - Cijfergegevens en indicatoren over de Vlaamse samenleving (Studiedienst Vlaamse Regering)
http://www4.vlaanderen.be/dar/svr/Pages/2010-10-28-vrind2010.aspx
Levenslang leren: participeert iedereen wel in gelijke mate? (Studiedienst Vlaamse Regering)
http://www4.vlaanderen.be/dar/svr/afbeeldingennieuwtjes/arbeidsmarkt/bijlagen/2010-12-22-webartikel2010-21-levenslang-leren.pdf
Blijf op de hoogte: abonneer je op ons Digizine, of volg ons op Twitter.
RSS 2.0
