De vrijwilligerswet bestaat 10 jaar: tijd voor een evaluatie!

De balans is positief

Globaal genomen is de Hoge Raad tevreden over de vrijwilligerswet. De regelgeving inzake vrijwilligerswerk zoals deze momenteel in de wet over de rechten van vrijwilligers vervat is, kan in grote lijnen behouden blijven. Er zijn volgens de raad evenwel nog een aantal zaken voor verbetering vatbaar. In een advies aan de bevoegde minister Maggie De Block stelde de raad 22 maatregelen voor. Het volledige advies vind je terug in de rechterkolom.

Hieronder gaan we dieper in op de belangrijkste aanbevelingen.

Informatieplicht

De wet bepaalt een aantal regels inzake vergoedingen voor vrijwilligers. Indien de vrijwilliger zich niet houdt aan deze regels loopt hij het risico te worden beschouwd als werknemer of zelfstandige. Gelet op de ernst van dit risico meent de Hoge Raad dat het belangrijk is organisaties te sensibiliseren om hun vrijwilligers zo goed mogelijk te informeren. Ook wat betreft het beroepsgeheim ziet de Hoge Raad een rol weggelegd voor organisaties. Zij dienen volgens de Hoge Raad hun vrijwilligers te informeren wanneer deze al dan niet gehouden zijn aan het beroepsgeheim.

Vrijwilligerswerk en arbeidsrecht

Volgens de Hoge Raad heerst er vaagheid over de toepassing van het arbeidsrecht op vrijwilligerswerk. Volgens sommigen dienen een aantal regels van het arbeidsrecht ook toegepast te worden in het kader van vrijwilligerswerk. Vandaar dat de raad aan de minister vraagt om een grondige analyse uit te voeren van de toepasbaarheid van de verschillende onderdelen van het arbeidsrecht.

Vergoedingen

De Hoge Raad spreekt zich uit tegen de algemene verhoging van de maxima voor vrijwilligersvergoedingen. Ook FOV wil geen verdere uitholling van deze vergoedingsregels: discussies over toepassingen in de semi-agorale sfeer moeten buiten de context van de vrijwilligerswet gevoerd worden. Naast een advies over de vrijwilligerswet bezorgde de Hoge Raad daarom ook een advies over het semi-agoraal statuut. De Hoge Raad is van mening dat een aangepast sociaal en fiscaal statuut uitgewerkt moet worden voor bepaalde verbintenissen in de social-profitsector, die niet tot vrijwilligerswerk of de arbeidssector behoren (bv. trainers van amateursportverenigingen). Het volledige advies hierover vind je in de rechterkolom.

Vrijwilligerswerk verplicht aangeven

Op dit moment dienen werklozen die vrijwilligerswerk verrichten hun activiteiten verplicht aan te geven bij de RVA. De Hoge Raad pleit voor een afschaffing van deze verplichting omdat vrijwilligerswerk en arbeid perfect gecombineerd kunnen worden. De vrees voor de onbeschikbaarheid voor de arbeidsmarkt is ongegrond, aldus de Hoge Raad. Een gelijkaardige regel geldt op dit moment voor asielzoekers die hun toegekende daguitkering slechts kunnen houden indien zij op voorhand aangifte doen bij Fedasil van hun vrijwilligerswerk. Ook hier pleit de Hoge Raad voor een afschaffing van deze regel.

Dit advies met de 22 maatregelen werd op 9 mei bezorg aan bevoegd minister Maggie De Block. Afwachten dus of de minister deze adviezen ter harte zal nemen.