Werelddag van verzet tegen extreme armoede

3Traditie3 De Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen vzw organiseert [*sedert 1994*] de jaarlijkse “armoede-ontmoeting” op het Gentse Sint-Pietersplein. In dat jaar werd een steen onthuld met volgende tekst:

“Op 17 oktober 1994 zijn burgers van ons land, verdedigers van de rechten van de mens en de burgerlijke vrijheden op dit plein bijeengekomen. Met de levendige herinnereing aan de strijd voor de menselijke waardigheid hebben zij hulde gebracht aan de slachtoffers van honger, uitsluiting en geweld. Omdat armoede geen noodlot mag zijn, hebben zij zich solidair verklaard met allen die waar ook ter wereld een gevecht leveren om uiterste armoede te beëindigen.”
“Waar mensen gedoemd zijn in armoede te leven worden de [*rechten van de mens*] geschonden. Wij zijn verplicht ons te verenigingen om die rechten te doen eerbiedigen.” (Joseph Wresinski) 3 Cultuur als thema3 “Recht op Cultuur en Vrije Tijd” was dit jaar het [*jaarthema*] dat een paar honderd mensen naar Gent bracht. Met het thema werd expliciet verwezen naar artikel 27 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (Recht om vrijelijk deel te nemen aan het culturele leven van de gemeenschap, om te genieten van kunst) en artikel 23 § 5 van de Belgische grondwet (Recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing).
[*Politici en kunstenaars*] krijgen jaarlijks de kans om in een kort statement hun visie te schetsen op het thema. Maar bovenal zijn het toch telkens de [*woorden van armen*] uit Gent en Oostende die voor een doorleefde invulling van het jaarthema zorgen. Zo luidde het getuigenis van een Gentse arme over het belang en de betekenis van Cultuur als volgt:

“Cultuur geeft alleen maar vrijheid wanneer je de cultuur van anderen kan respecteren. Ik bedoel hiermee niet alleen andere volkeren, maar ook de cultuur binnen het eigen gezin, familie of vriendenkring. Persoonlijk evenwicht vind je wanneer je noch jezelf noch anderen verloochent. Je kan samen anders zijn.
Mijn moeder ging vroeger naar het museum. Wij kregen die interesse mee van thuis uit. Je kunt bij iedereen die dat wil deze interesse aanleren, bijvoorbeeld door op een gezellige manier bijeen te komen en op een spontane en humoristische manier uitleg te geven.
Hoe je iets overbrengt naar de mensen, de manier waarop je iets zegt tegen anderen, dat is ook cultuur. Dat is zelfs de mooiste cultuur die je kan hebben, [*de cultuur van mensen onder elkaar*]. Er wordt heel veel gedaan: het verenigingsleven, het vrijwilligerswerk, de sportbeoefening,.. dat is cultuur.
Als je niets hebt, wat zeggen de mensen? Je hebt [*een gat in je cultuur*]. Goed gekleed lopen, dat is ook cultuur. Allochtonen bijvoorbeeld lopen heel anders gekleed dan wij, maar dat is een deel van hun cultuur.
Cultuur is voor mij een talent hebben om je huis schoon te houden en je goed te voelen in de kledij die je draagt. Dat je kan tonen aan de buitenwereld waar je goed in bent en dat je dit tot een goed einde kan brengen. Bijvoorbeeld, dat je [*je eigen droom kan tekenenen*], op zo’n wijze dat anderen in jouw droom kunnen treden en er mee van kunnen genieten. Dan pas weet je hoeveel talent je hebt.”

3Een klein incidentje met Anciaux3 Minister van Cultuur Bert Anciaux werd bij het begin van zijn getuigenis over het recht op cultuur nogal luidruchtig aangepakt door een paar [*actievoerders*]. Ze ontvouwden een spandoek met onder andere de slogan [*“Van cultuur betaal je geen huur”*].
Ze verweten de minister en de organisatie van de avond aan [*platte recuperatie van de armoede*] te doen. Minister Anciaux kreeg het verwijt een hedendaagse Woeste te zijn, die zoals ten tijde van Daens met worsten het gewone volk trachtte voor zich in te nemen.
Minister Anciaux kwam met klasse uit de “confrontatie”. Hij gaf niet alleen het woord aan een actievoerder (anderen hadden meer zin om het manu militari op te lossen), hij ging ook inhoudelijk op de grieven in. Anciaux was [*sterk met zijn pleidooi voor culturele participatie*], die ook aan armen een plaats wil geven. Culturele uitsluiting is even erg als materiële uitsluiting. Het zorgt voor isolement en vervreemding. Het hongert de ziel uit.