Regering zet rechten en goed bestuur van organisaties op de helling

Regering beslist op 1 oktober over subsidie vanaf 1 januari

In het voorontwerp van decreet staat dat de regering op 1 oktober beslist over de subsidies, wat dan realiteit wordt vanaf 1 januari. Organisaties kunnen hun subsidies zien wegvallen of fel zien zakken en zullen dus amper drie maanden tijd hebben om hiermee om te gaan.

Hier botsen twee principes van goed bestuur met elkaar:

• Het regeringsprincipe: de subsidiebeslissingen hebben impact op de Vlaamse begroting van het volgende jaar. De regering rondt intern deze begrotingsbesprekingen eind september, begin oktober af. Het is voor hen dan ook logisch dat belangrijke subsidiebeslissingen hetzelfde ritme volgen. Dus spraken ze af dat 1 oktober voortaan de deadline zal zijn voor subsidiebeslissingen.

• Het organisatieprincipe: een organisatie die pas op 1 oktober de subsidiebeslissing kent, heeft te weinig tijd om –rekening houdend met principes van goed bestuur- met eventueel ingrijpende beslissingen om te gaan. Dit zal betekenen dat vele onder hen intern “bewarende maatregelen” willen nemen, wat zorgt voor onnodige onrust en potentiële instabiliteit. Geen wonder dus dat ook de sociale partners hier absoluut niet voor te vinden zijn.

De regering heeft de voorkeur gegeven aan haar eigen principe. Beide zijn ze eerbaar, maar het zou van goed (overheids-)bestuur getuigen om mee te zoeken naar oplossingen. Zo moeten organisaties hun inspanningen rond goed bestuur niet gefnuikt zien. Hier is dringend grondig overleg en wat meer creativiteit voor nodig.

Gros van organisaties kan geen repliek meer geven op een preadvies

In tegenstelling tot wat in eerdere versies stond, kunnen volgens het huidige voorontwerp van decreet enkel nog organisaties met een negatief “preadvies” inhoudelijk repliceren. Andere organisaties, en die zullen een grote meerderheid vormen, kunnen dat niet. Deze maatregel zou ingegeven zijn door de zorg van de administratie dat zij de hele procedure van advisering niet rond kan krijgen binnen de voorziene timing. Dit leert, naar verluidt, het traject rond het kunstendecreet hen. Het ziet er dus naar uit dat ook in andere cultuursectoren het repliekrecht zal worden teruggeschroefd.

De zorg om de timing is eerbaar, maar ze moet ondergeschikt zijn aan het principe van woord en wederwoord. Een decreet dat voldoende checks and balances inbouwt, creëert het draagvlak voor kwalitatief onderbouwde beslissingen (ook als ze negatief zijn).

We weten op basis van onze ervaringen in de praktijk dat een inhoudelijke repliek noodzakelijk is voor alle organisaties om manifeste fouten en verkeerde aannames te nuanceren en te verbeteren. Een beslissing die op fouten is gebaseerd, krijgt geen draagvlak én dreigt een nieuwe (totaal ongewenste) workload voor de administratie te creëren: deze van de klachten bij de Raad van State.

Dezelfde praktijk (bijvoorbeeld de ervaringen van de bewegingen in 2015) leert ons dat er wel een degelijke procedure met woord en wederwoord mogelijk is binnen de timing van 10 maanden.

Voor de FOV is het inperken van het repliekrecht van de organisaties dus onverdedigbaar.